Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.

De raad heeft op 3 februari 2010 de nota Grondbeleid vastgesteld. Dit beleid is vastgesteld vanuit de behoefte aan meer consistentie en transparantie bij de besluitvorming over ruimtelijke projecten. Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten. In de nota Grondbeleid houdt de gemeente rekening met de aanbeveling van de Rekenkamercommissie om een strategisch grondbeleid op maat te maken en daarbij een relatie te leggen met de ruimtelijke opgaven van de komende jaren. Tevens dient de nota als beleidskader voor het sturen en de controle van het grondbeleid. De nota Grondbeleid bevat keuzes met betrekking tot de volgende onderwerpen: het type grondbeleid (faciliterend met mogelijkheid voor selectief actief grondbeleid), het uitgiftebeleid, het grondprijsbeleid, de risico’s, het monitoren van grondexploitaties en de betrokkenheid van de raad.
Daarnaast bevat de nota regels over de verliezen en winsten van grondexploitaties. Deze regels zijn gebaseerd op het voorzichtigheidsbeginsel.
Dit voorzichtigheidsbeginsel houdt in dat gemeentelijk vastgoed dat niet bijdraagt aan de gemeentelijke ambities wordt verkocht. Het college van B&W heeft vervolgens in januari 2017 besloten tot een gestructureerde verkoopstrategie, waardoor zij op de juiste momenten het verkoopproces kan sturen.

Rapportages

De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid. De memo grondprijzen 2020 wordt u in december 2019 aangeboden. De jaarlijkse actualisatie grondexploitaties verwachten wij u, zoals gebruikelijk, voor het zomerreces aan te bieden.

Grondexploitaties

Per 1 januari 2019 zijn er twee lopende grondexploitaties: Anna’s Hoeve Bouwplan en Egelshoek. Op basis van de actualisatie van de grondexploitaties 2019 (het Raadsbesluit van 29 mei 2019), is de verwachting dat de grondexploitatie Egelshoek wordt afgesloten in 2020 en Anna’s Hoeve Bouwplan in 2021. De gemeente Hilversum verwacht dat de grondexploitatie, Anna’s Hoeve, in 2021 met een positief resultaat van € 6.027.000 wordt afgesloten. In 2018 is bij de jaarstukken op grond van de verordening in het BBV een tussentijdse winst genomen van € 3.972.000. De verwachting is dat de grondexploitatie Egelshoek in 2020 met een verlies van € 2.963.000 zal worden afgesloten. De contante waarde van dit verlies bedraagt per 1 januari 2019 € 2.905.000 en is in 2018 gedoteerd aan de voorziening planexploitaties.
De te betalen vennootschapsbelasting over 2018, rekening houdend met te compenseren fiscale verliezen uit voorgaande jaren bedraagt € 468.000 en is als last in 2018 verantwoord. Het te verwachten fiscale verlies in 2020 uit de grondexploitatie Egelshoek zal bij de uiteindelijke berekening van de te betalen vennootschapsbelasting nog verrekend kunnen worden in de komende jaren.

De gemeenteraden van Hilversum, Laren en Gooise Meren hebben op 18 december 2017 de Intergemeentelijke grondexploitatie Crailo vastgesteld.
Voor de samenwerking is op 1 mei 2018 een gezamenlijke privaatrechtelijke entiteit ingericht, GEM Crailo BV. De kapitaals-/risicodeelname voor de gemeente Hilversum, Gooise Meren, Laren bedraagt respectievelijk 45%, 45% en 10%.

Ontwikkelingen

De volgende ontwikkelingen spelen in 2020:

• Anna’s Hoeve; ook voor de laatste bouwvelden is een koopovereenkomst gesloten. De laatste omgevingsvergunningen voor de bouwprojecten worden afgegeven.
• Egelshoek; grootste gedeelte van de herstructurering is gereed en alle bewoners wonen op hun nieuwe plek. Grondexploitatie wordt afgesloten in 2020.
• Gebiedsagenda 1221; onderzoek naar de vormgeving van het Groenfonds (i.v.m. de realisatie van de openbare Groene Loper) en wat de gevraagde bijdrage wordt van de ontwikkelaars.
• Stationsgebied; Bestemmingsplan, inclusief exploitatieplan, wordt vastgesteld in 2020.

Verwerven van gronden loopt door.

• Crailo; in 2020 wordt het nieuwe bestemmingsplan vastgesteld.
• Circusterrein; uitvoeren van onderzoek naar de mogelijkheden van dit terrein, wat in de toekomst mogelijk kan leiden tot een project / grondexploitatie.
• Arenapark; verder uitwerken masterplan en vervolg bestaat uit inrichtingsplannen voor de openbare ruimte, beeldkwaliteit plan, bestemmingsplanwijziging en  privaatrechtelijke overeenkomsten. Planvorming voor ontwikkeling stationslocatie sportpark.
• Philipslocatie; voorbereiden en opstellen van de anterieure overeenkomst met kostenverhaal. Inclusief (de voorbereiding) van bestemmingsplanwijziging.

Nieuw grondbeleid

In 2020 zal nieuw grondbeleid van kracht zijn. Dit grondbeleid moet de mogelijkheid bieden om beter per situatie gebruik te kunnen maken van de verschillende vormen (actief/facilitair/tussenvorm). Hiertoe wordt een model ontwikkeld zodat situationeel bepaald kan worden welke vorm optimaal bij de doelstelling past.

Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht

Wij verwachten in 2020 grond in Anna’s Hoeve en op Egelshoek te verkopen. Deze verwachting komt voort uit de actualisatie grondexploitaties 2019. Wij verwachten in 2020 geen grond in erfpacht uit te geven.

Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten

De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal. In 2020 zal meer gebruik gemaakt gaan worden van het instrument anterieure overeenkomst bij ruimtelijke ontwikkelingen dan voorheen.

Verkoop niet-strategisch bezit

Voor 2020 is er € 3.200.000 in de exploitatie verwerkt als winst op de verkoop van niet-strategisch bezit.